राष्ट्रवाद की दीवार के उस पार :

वाद कुछ ऐसी बात है जिसमे हम सिर्फ हमारा ही श्रेष्ठ और दूसरो का हमसे हिन् ऐसा मानते व वर्तते है. ऐसे कितने ही वाद में हम उल्जे हुए है. जैसे की राष्ट्रवाद, प्रदेशवाद, जातिवाद, भाषावाद, धर्मवाद, ईश्वरवाद. ऐसा दरेक वाद संकुचितता है. सबसे बड़ा वाद है राष्ट्रवाद. राष्ट्रवाद कहता है, मेरा देश सबसे महान है, उसको प्रेम करो और उसको समर्पित हो जाओ. प्राथमिक रूप से हमको लगता है की हम सबके हित की बात कर रहे है. पर हम पूरी पृथ्वी के लोगोको नहीं पर सिर्फ हमारे देशकी सीमाके अंदर रहे लोगो को ही ध्यान में ले रहे है. हम दूसरा तर्क ये करते है की हम पूरी दुनिया के लोगो का हित नहीं कर शकते सिर्फ अपने देश के लोगो का ही हित कर शकते है और उनसे जुड़ शकते है. तो वहा तक ही ठीक है. इस तर्कको भी मर्यादा है. हम देशके सवा अबज लोगोमें से कितने लोगोको सही रूपमें मिल शकते है और उनका भला कर शके है ? ज्यादातर हम जिस ग़ाव, नगर व् शहरमें या जिस प्रदेशमें रहते है उसके कुछ लोगोको वास्तविक रूपमें मिल शकते है और उनको अपना बना शकते है, उनका भला कर शकते है. फिर भी हम पूरा भारत देश मेरा है और उसके सभी लोग मेरे भाई बहन ऐसी भावना करते है. अब इस तर्क की दूसरी तरफ देखते है, जब हम हमारे देशके सभी लोगोका भला नहीं कर शकते, मिल नहीं शकते और जान नहीं शकते, तब भी उनको अपना कहते है तो दुनियाके किसी भी देशके व्यक्तिके लिए हम ऐसा कर ही शकते है. किसी भी देशके नागरिकको बिना मिले व् जाने अपना कह शकते है. हमने सरहदे बनाकर उसकी दूसरी और के लोगोंको पराया मान लिया. सिर्फ उतना ही नहीं उनको दुश्मन भी मान लिया. इस पृथ्वी पर सीमाए किसने अंकित की? एक देश दुसरे देश के साथ युद्ध व् संधि करता है तब सीमाए बदलती है. जिते हुए देश की जमीन पर रेखा अंकित करके हम वो धरती अब हमारी है ऐसा मानते है. तो सीधा मतलब ये है की वो सरहदे कुदरतने नहीं पर मानवने ही बनायीं हुयी है.   

में मुजको अच्छा कहू उसके लिए कोई आपत्ति नहीं है पर दुसरे को बिना जाने ही बुरा कहू वह अयोग्य व् मुर्खता है. मेरे देश की सीमा के अन्दरके सभी लोग अछे और दुसरे देशके सभी लोग बुरे और मेरे दुश्मन ऐसा कैसे हो शकता है? आपको अनुभव है की आपके खुदके ही व्यक्तित्वमें अछि और बुरी बाते एक सिक्केकी दो बाजु की तरह रही है. आपके पडोश, ग़ाव, शहर या देशके कुछ लोगोके साथ आपका वैचारिक मतभेद तो है ही पर वो आपको बुरे और दुशमन जैसे भी लगते है, यह सबसे बड़ा उदहारण है की बुरे लोग तो मेरा देश कहे जानेवाले भारतमे भी रहते है. उसके विपरीत आप जिनको खूब सम्मान की नजरोसे देखते हो ऐसे लोग भी है मतलब की अछे लोग भी आपके देश में रहते है. यही हकीकत सरहद के उस पारके देशकी भी है. उसमे भी अच्छे व् बुरे लोग है ही. अछे और बुरे की व्याख्या सापेक्ष और व्यक्तिगत मापदंडो पर होती है इसलिए उसका प्रयोजन सही नहीं है. पर यहाँ सामान्य समज के लिए उसको प्रायोजा है. सीमा के उस पार के लोगो को हम मिलने और जानने से पहले वो लोग मेरे दुश्मन  और ख़राब ऐसा कैसे तय कर शकते है? हमें उस पार के अछे लोगोको मिलना नहीं चाहिए?

जैसा आगे कहा, सरहदे तो मानवने अंकित की हुई है कुदरतने नहीं. उसके तहत ‘सरहदके उस पार’ ये बात ही एक भ्रम मालूम पड़ता है. तब सरहद के उस पार के लोग या दुसरे देश के लोग ऐसा भी कुछ नहीं रहता. जैसे हमारे देशमे कुछ लोग दुसरे दूर के राज्यमे हमसे बहोत दुरी पर रहते है वैसे ही वो दुसरे देश के लोग भौतिक रूप से दुरी पर बसते है. वरना हम सभी इस पृथ्वी पर बसते एक ही पृथ्वीमाता के संतान है. पूरी पृथ्वी हमारे सब के लिए है. कुदरतने हमें भिन्न भिन्न स्थानों में जन्म दिया है. अब हम वहा से कोई भी और स्थान में जा सकते है. जब आप ये देशमे लम्बा प्रवास करते है तब आपको उसका थोड़ा भी अहेसास नहीं होता है की आप एक तहसील से दूसरी तहसील की हद में गए. समज और व्यवस्थापन के लिए ये हदे मानी गयी है और बस उतनी ही उसकी किम्मत है. वरना पूरी पृथ्वी तो एक है. वैसा ही एक देश से दुसरे देशकी सीमा का है, पर यहाँ हमने बहोत स्पष्ट भेद करने के लिए तार की ऊँची बाड बनाकर एक देश को दुसरे देश से अलग किया है. एक देशसे दुसरे देशमें जाने के लिए आपको खास प्रकार की अनुमति लेनी पड़ती है. अब वसुधैव कुटुम्बकम की बात करते है. वसुधैव कुटुम्बकमकी बात या भावना भारत से जन्मी है उसका हम अगर गर्व लेते है तो हमको इस बात को अछे से समज लेना चाहिए. राष्ट्रवाद और वसुधैव कुटुम्बकम इन दोनों बातो के बिच बड़ा विरोधाभास है. अगर पूरा विश्व मेरा परिवार हुआ तो मेरा पडोशी या, मेरे ग़ावका कोई भी व्यक्ति मेरा सगा हुआ. उसी तरह मेरे राज्य या देश तथा कोई भी देशका व्यक्ति भी मेरा सगा हुआ. अगर वो मेरा सगा है तो मेरे भाई बहन के साथ जो व्यवहार में करता हु ऐसा ही व्यवहार मुझे उनके साथ करना पड़ेगा. या उनको में मेरे भाई बहन समजू तो ऐसा व्यवहार कुदरती रूप से ही होगा. तभी ही वसुधैव कुटुम्बकम साकार होगा. अगर हम ऐसा कर शकते है तभी ही हम को उसकी बात करने का हक़ है और तब ही हम उसका गर्व ले शकते है.  अगर कोई भी देशमें मेरे भाई ही रहते हो तो तब सरहदों की जरुरत ही क्यों है? वो हमारे दुश्मन कैसे हो शकते है?

राष्ट्रवादमें मेरा देश ही सर्व श्रेष्ठ है इसा माना जाता है. और काफी लोगोको भी ऐसा ही है की इस पृथ्वी पर भारत ही सबसे महान देश है ( या था ? ) ( काफी भारतीय स्वित्ज़रलेंड, सिंगापोर, दुबइ, मलेसिया, होंगकोंग वगेरह जगह पर घुमने जाते है और अमेरिका, केनेडा, ब्रिटन, ओस्ट्रेलिया व् न्युज़िलेंड जैसे देशो में रूपया कमाने जाने और वो देशका नागरिक बन जाने की जल्दीमे क्यों होते है? भारत से आया वो कोई गर्व की बात नहीं होती पर अमेरिका से आया ये गर्व की बात होती है. ) अब कुदरत के नियम की बात करते है. कुदरत का नियम है अनन्यता. और उसके तहत वो विश्व की हर जगह को अनन्य रखके पुरे विश्व में वैविध्य बनाये रखना चाहता है. तो कुदरती रूप से सबसे अच्छी वस्तुए मात्र भारत में हो ये सम्भव नहीं है. भारत को जितनी सुन्दरता और महानता प्राप्त है वैसे ही हर देश की हर जगह को अनन्य भौगोलिक, वातावरण, कुदरती संपत्ति और महान लोको की भेट कुदरतने दी है. तब सिर्फ एक ही देश को महान कहेना मतलब कुदरतके नियमको गलत साबित करना और ये कभी भी मुमकिन नहीं होगा.  हजारो नयी वैज्ञानिक व् तकनिकी शोध विश्व के दुसरे देशोमें हुयी है, कई प्रकार की खनिज व् अन्य सामग्री हम दुसरे देशोसे आयत करते है और उसका इस्तेमाल हर कोई करता है, वो सारे राष्ट्रवादी लोग भी. और वही योग्य, साहजिक और कुदरत के नियम को सम्मान देनेवाला व्यवहार है.

हर वाद ग़लतफहमी के आलावा कुछ भी नही. ये सब वाद दंभ को बढ़ाते है और बिना कारण की दीवारे खड़ी  करते है. 

Uniqueness in Gujarati ( I am the one of my kind! )

મારા જેવો તો હું એક જ !

આ જગતમાં દરેક વસ્તુ અનન્ય છે. અનન્યતા એ કુદરતના મૂળભૂત સિદ્ધાંતોમાંનો એક છે. જેમ કે ગુરુત્વાકર્ષણનો સિદ્ધાંત. મૂળભૂત સિદ્ધાંતનો અર્થ જ એ છે કે કુદરત તેમ ઈચ્છે છે. અને જેથી આપણે  કોઈ પણ રીતે તેને બદલી ના શકીએ. 

અનન્ય એટલે ' એક અને માત્ર એક જ ' મતલબ કે તેના જેવું બીજું એક પણ નહિ.  ઉદારહણ તરીકે તમે કોઈ આંબાવાડીમાં જાઓ અને 25 આંબાના ઝાડને જોઈ લો. દરેક ઝાડને બીજા ઝાડ સાથે સરખાવીને બે સરખા ઝાડ શોધવાની કોશીસ કરો.  કોઈ પણ બે ઝાડનાં આકાર  સરખા નહિ મળે. બીજું ઉદારાહણ  લઈએ, લીમડાના 2-3 ઝાડના બધા પાંદડા ઉતારી લો. માનો કે તે પાંદડાની સંખ્યા હજારોમાં છે. હવે ખુબ ચોકસાઈથી આ બધા પાંદડામાંથી બે સરખા આકારના પાંદડા શોધવાની કોશીસ કરો.  ચોક્કસ તમને નહિ મળે. કુદરતે પોતે સર્જેલી આવી દરેક વસ્તુ અનન્ય છે. દરેક પત્થર, દરેક વૃક્ષ , દરેક પાંદડું, દરેક પક્ષી, દરેક  નદી, પર્વત, દરેક સ્થળ, ત્યાની આબોહવા આ સર્વ  અનન્ય છે. 

દરેક ઘટના અનન્ય છે. મતલબ કે તેવી ઘટના ભૂતકાળમાં ક્યારેય બની નથી અને ભવિષ્યમાં બને નહિ. બે પાંદડાના ઉદાહરણમાં જેમ તમને તફાવત મળ્યો હતો તેમ જ બે, એક સરખી લાગતી ઘટનાઓમાં પણ તમને કેટલાક સુક્ષ્મ તફાવતો સહેલાઈથી મળી જશે. 

વધુ સમજીએ તો કુદરત એકસરખી દેખાતી વસ્તુઓમાં પણ તફાવતો મુકીને વૈવિધ્ય જાળવવા માંગે છે. 

 

આ પૃથ્વી  પર બિલકુલ તમારા જેવા સરખા વ્યક્તિને શોધવાની કોશીસ કરો. તે પણ શક્ય નહિ બને. ભુતકાળમાં  કુદરતે તમારા જેવી વ્યક્તિ પહેલા બનાવી નથી, વર્તમાનમા બીજું કોઈ છે નહિ અને ભવિષ્યમાં કોઈ બને જ નહિ.  તમારો દેખાવ, તમારી ચામડી નો રંગ , તમારા વાળનો રંગ, તમારા બોલવાનો આવાજ , તમારી બોલવાની પદ્ધતિ, તમારા હસ્તાક્ષર, તમારી  હથેળી  પરની   રેખાઓ, તમારી પસંદગીની વસ્તુઓ, તમારો સ્વભાવ વગેરે વગેરે એકદમ અનન્ય છે. તમારા જેવા તો તમે એક જ છો બીજું કોઈ જ નહિ.  તમે અનન્ય છો. 

તમે જેમ અનન્ય છો તેમ દુનિયામાં દરેક વ્યક્તિ અનન્ય છે. વધુમાં તમારી આસપાસ દેખાતી દરેક વ્યક્તિ અનન્ય છે. તેથી દરેકના સ્વભાવમાં અંતર રહેવાનું છે. મને ગમતી વાતો અને વસ્તુઓ તમને ગમશે એવું દરેક વખતે જરૂરી બને નહિ.  મને આ વ્યક્તિ  સાથે ખુબ સારી ફાવટ છે એવું બોલાતી વખતે પણ આપણે જાણતા  હોઈએ છીએ કે એ વાત સંપૂર્ણ સાચી નથી. અહી  અનન્યતા તો રહેવાની જ ! આ માનવસમુદાય માંથી તમેં દુર  જઈ નહિ શકો અને બીજાને બહાર ધકેલી નહિ શકો અને બીજો જે પણ વ્યક્તિ તમને મળશે તે પણ અનન્ય જ હશે.  આવી પરિસ્થિતિમાં  આપણે પોતાને અપણા અનન્ય રૂપમાં  અને બીજાઓને તેમના અનન્ય રૂપમાં સ્વીકારવાની ટેવ પાડવી પડશે. 

 આપણી  આસપાસ હમેશા વૈવિધ્યપૂર્ણ વસ્તુઓ, વ્યક્તિઓ અને પરિસ્થિતિઓ  જ આવવાની છે તે સત્ય બદલી શકાશે નહિ. 

આ સિદ્ધાંતની બીજી મઝાની વાત એ છે કે કુદરત દરેકને મહાન બનાવવા ઈચ્છે છે.  આ સિદ્ધાંત નો અમલ કરતા કુદરતે દરેક વ્યક્તિમાં કેટલીક આગવી ખૂબીઓ  મૂકી છે. કોઈ ને લખતા સરસ આવડતું  હોય, કોઈને બોલતા અને સમજાવતા, કોઈને ચિત્ર દોરતા, કોઈ બીજાઓની કાળજી લેવામાં આગળ હોય, કોઈ સજાવટમાં,  કોઈને ગણતરી કરતા સરસ આવડતું હોય, કોઈ ખુબ સારું ગઈ શકતું હોય, કોઈની વજન ઊંચકવાની તાકાત સારી હોય તો કોઈની કલાકો સુધી શાંતીથી બેસીને કામ કરવાની ક્ષમતા વધુ હોય, કોઈને હસાવતા સારું આવડતું હોય, કોઈ ખાવાનું સરસ બનાવે. એક જ વર્ગમાં ભણવામાં પહેલો નબર એક જ વ્યક્તિનો આવતો હોય પરંતુ રમતગમત અને ખેલ કુદમાં, નૃત્ય, કળા  અને નાટકમાં બીજા બાળકો આગળ હોય.  સામાન્યમાં સામાન્ય દેખાતા વ્યક્તિમાં કુદરતે કેટલીક આગવી ખુબ મૂકી જ છે અને તેનો અનુભવ જયારે આપણે  કોઈ પણ વ્યક્તિને નજીકથી જાણવાની કોશિશ કરીએ છીએ ત્યારે થાય છે. 

કુદરતે દરેક વ્યક્તિને  અનન્ય ખૂબીઓ બક્ષી છે. તેમ જોતાં કુદરતની કરામતમાં  દરેક વ્યક્તિ મહાન છે અને તેથી તમે પણ મહાન છો. કુદરતે  કોઈ પણ એક વ્યક્તિને બીજાથી ખરી રીતે મોટું કે મહાન બનાવ્યું જ નથી.   

હવે તે પણ સમજીએ કે આ સિદ્ધાંતનો અમલ કરવા કુદરતે દરેક માં કોઈ કેટલીક  ખૂબીઓ મૂકી પણ  બધી ખૂબી તમને નાં મળે. તમે દરેક વસ્તુ ઉત્તમ પ્રકારે નથી કરી શકતા. કોઈ કહેશે કે દરેક વસ્તુ કેળવી શકાય, પરંતુ જે કુદરતી દેન મળી છે તેમાં તમે વગર પ્રયત્ને સારું કરી શકો બીજી બાબતો શીખતા તમે થાકશો અને તેમ છતાં જેને કુદરતી દેન મળી હોય તે વ્યક્તિ તે ક્રિયા જેટલી સરસ રીતે  કરતો હોય તેવું તો કદાચ તમારાથી ના પણ થાય.  

આ રીતે દરેક વ્યક્તિ અનન્ય છે,  ભિન્ન છે. તેનામાં કોઈ ખુબીઓ છે તો બીજી આવડતો ઓછી વિકસેલી છે  અને આવા વ્યક્તિઓથી જ આ દુનિયા બનેલી છે. તેવી જ વ્યક્તિઓ તમે જે પણ સ્થળે જશો , જે પણ સમૂહ માં હશો ત્યાં તમને ત્યારે મળશે. તો આપણે  આ વસ્તુને સમજીને તેનો યોગ્ય ઉપયોગ કેવી રીતે કરી શકીએ?

આજે જગતમાં મોટે ભાગે વ્યક્તિઓ  એક વાત કહેતા સંભાળવામાં આવે છે.  ' મને કંટાળો આવે છે, મને આ નોકરી કરવી ગમતી નથી. તે એટલા માટે જ છે કે તઓએ  તેમના રસના વિષયને જાણ્યો  નથી અને બીજાઓએ કહેલા કે કોઈ બીજી લાલચથી પ્રેરાઈને અન્ય ભળતું જ કાર્ય કરવાનું ચાલુ કરી દીધું છે.

સૌથી પહેલા દરેક જણે પોતાની ખૂબીઓને સારી રીતે સમજી લેવી જોઈએ.  તમે જે કાર્ય ખુબ સહેલાથી કરી લેતા હોય, તમને જે કામ કરવામાં કંટાળો નાં આવતો હોય તે કુદરતે તમારા માટે નક્કી કરેલું છે.  તમે વિચારશો એટલે તમને તે મળી જ જશે.  જયારે કોઈ કાર્ય કરવાનું હોય તો શક્યત: 2-3 કે વધુ વ્યકતીઓએ સાથે મળીને કરવું જોઈએ. જેથી તેમાં દરેક વ્યક્તિની ખૂબીઓનો ઉપયોગ થઇ શકે. ખુબ સમજીને જે વ્યક્તિની જે કોઈ ખૂબી  હોય તેને તેવા પ્રકારનું કાર્ય સોંપવું જોઈએ. દરેકને તેની આવડત  અને રસ મુજબના કામ ની સોંપણી થવી જોઈએ.તેમ કરવાથી આખું કાર્ય સરળતાથી થઇ શકાશે. એક કુટુંબમાં જો 5 વ્યક્તિઓ હોય અને  ઘરની  દરેક વ્યક્તિ ઘરના એક જ મુખ્ય વ્યક્તિ પર આધારિત નાં રહેતાં  દરેક પોતાની આવડત મુજબની જવાબદારી સ્વીકારી લે તો આખા ઘરનું સંચાલન ખુબ સરળતાથી થઇ જાય. આવું જ કોઈ પણ નાના કે મોટા કાર્ય માટે પણ  થઇ શકે.  

Base of Gift Economy!

Base of Gift Economy is not making everything free but creating sense of community in which as by product everything become easy to do and then we get everything free what we want.
Sense of community is a thinking that everybody is a part of this world . everyone is unique so different but we are all dependent on each other so we have to respect everyone. And that way create well being for everyone including me. I understand that I am inseparable part of this society. I take responsibility to contribute this society whatever way I can without attaching any stress or overload but an easy and willing effort at the same time enjoying my personal life.

Call for Unity!

Hello My dear Human Beings!

I realized many times that the group energy is always so much powerful than individual.  When we are together we can do wonderful things. We can create well being easily.

We have decided to do something better for all. This includes you, me and everyone. We are trying to do better in small segments where we think we are perfect.   We are doing best on our individual level.   All of those people think it and work thinking what is right to do and it will be helpful to each of us. We are unique so our way will be different but our goal is same and it is well being of all. Towards the same goal let's do something better.  Let's each one of us connect to those each entire one who are committed to do better for all.  Let's unite and work on same platform.

We all know we are same human beings with same bodies and same intelligence and same emotional behavior, same life requirements.  We want same world. Only thing is we are trying differently. We are trying alone.  Why don’t we try in unity?

I respect the way you try to make it possible and you respect someone else’s unique way to make it possible. At this point we can’t separate us to believe that there are many gods governing each of us separately. If there is god, it can be one or there is no god, so let's stop quarreling with each other with the belief systems of separate gods and this god or that god is best. These beliefs haven’t solved our life problems. We did only businesses and not something better than that. God or messengers’ gave us only message of humanity. They didn't separate us. Not any particular god, messenger, or particular worshiping way or meditation technique is better than other.

For sake of management we have made boundaries like town, city, state, country etc. Then why do we think it is boundary? Those can’t separate us.

We are same we know very well and let's be one and stop quarreling.   So far to survive we are doing business and jobs. But all those are based on taking from someone or at many places snatching from someone. The business is to take something extra from others pocket.  Religious or spiritual practices are actually practices in meditations only.  They have failed to create better human beings so far. It is like just writing something on paper but not actualizing in real life.  And also spirituality has no real answers of real well being.  Many saints are spreading message of love and compassion and lots of meditation practices but those all have not created any well being on this earth. Why do feel separate? Why do snatch from others? Why do we find so much violence?

2 big issues nobody wants to solve are taking/snatching through business and ruling to others. Even saints give blessings like... Your business grows a lot, means you take more from others than to give. People are focused to get max from others pocket and all educations and saints blessings are for that but very few  is ready just to give the best without any expectations.

Real beauty comes when we just try to give the best of us; only with the intention of giving. There are so many ways by which we can give to create real well being.  We all know that we are unique so there should be contrast. We all know that we are dependent.  So we have to make our hearts big. We have to accept our brothers.  Let’s we accept the contrast due to uniqueness of everyone, we respect and realize that each one is unique so perfect and powerful in one particular direction, loving that way, we can create well being for all.

Let’s cooperate each other and unite. Something you can do that I can’t do. Something I can do that you can’t do. Let’s share skills for each other and create well being! Something you have that I don’t have; something I have that you don’t have. Let’s give it to each other and create well being together. My love flow to you and your love flow to me, let’s create well being together!

We are same!
We are one always!
We are One!
We One!
WeOne!

Lots of love and well being for all!